Tra cứu đăng ký thương hiệu

Các bước tra cứu đăng ký thương hiệu

Quy trình tra cứu thương hiệu thường được chia thành hai cấp độ: tra cứu sơ bộ và tra cứu chuyên sâu.

Tra cứu sơ bộ

Tra cứu sơ bộ là bước đầu tiên, có thể được thực hiện bởi chính doanh nghiệp hoặc cá nhân có nhu cầu đăng ký thương hiệu. Thông thường, người thực hiện sẽ sử dụng các công cụ trực tuyến miễn phí như:

• Cổng thông tin của Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (IPLib).
• Cơ sở dữ liệu nhãn hiệu toàn cầu của WIPO – Global Brand Database.

Mục đích chính là nhanh chóng kiểm tra xem tên gọi, biểu tượng hoặc logo dự kiến đăng ký có dấu hiệu trùng hoặc tương tự rõ rệt với thương hiệu đã được công bố hay chưa.

Ưu điểm của tra cứu sơ bộ là đơn giản, miễn phí và tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, hạn chế lớn là độ chính xác không cao, vì dữ liệu công khai thường không bao gồm các đơn đăng ký chưa được công bố. Do đó, kết quả chỉ mang tính tham khảo, không thể coi là cơ sở chắc chắn để khẳng định khả năng bảo hộ.

Ví dụ: Khi nhập từ khóa “Lotus Coffee” trên hệ thống IPLib, kết quả có thể trả về nhiều thương hiệu tương tự như “Lotus Café”, “Coffee Lotus” hay “Golden Lotus”. Điều này giúp doanh nghiệp biết được nguy cơ trùng lặp, từ đó cân nhắc thay đổi, thêm yếu tố phân biệt hoặc thiết kế logo độc đáo hơn.

Tra cứu chuyên sâu

Đây là cấp độ tra cứu mang tính chất chuyên nghiệp và chính xác cao hơn, thường được thực hiện bởi các đơn vị pháp lý, công ty luật, đại diện sở hữu công nghiệp có kinh nghiệm.

Khi tra cứu chuyên sâu, dữ liệu sử dụng không chỉ dựa vào nguồn công khai, mà còn được kiểm tra trong cơ sở dữ liệu chính thức của Cục Sở hữu trí tuệ – nơi lưu trữ cả những đơn đăng ký đang trong giai đoạn thẩm định nhưng chưa được công bố.

Ưu điểm của tra cứu chuyên sâu là đưa ra đánh giá chi tiết về khả năng bảo hộ, phân tích rủi ro có thể xảy ra và thậm chí đưa ra giải pháp điều chỉnh để tăng tỷ lệ thành công khi nộp đơn.

Tuy nhiên, hình thức này thường mất phí và thời gian xử lý lâu hơn so với tra cứu sơ bộ.

Ví dụ: Một doanh nghiệp trong lĩnh vực mỹ phẩm muốn đăng ký logo hình hoa sen cách điệu. Khi tra cứu sơ bộ, không thấy thương hiệu trùng. Tuy nhiên, khi tiến hành tra cứu chuyên sâu, chuyên viên phát hiện có một nhãn hiệu tương tự đã được nộp đơn nhưng chưa công bố. Nhờ phát hiện kịp thời, doanh nghiệp đã thay đổi thiết kế, tránh nguy cơ bị từ chối khi nộp đơn chính thức.

Lợi ích của việc tra cứu thương hiệu trước khi đăng ký

Việc tra cứu thương hiệu trước khi nộp đơn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cá nhân, tổ chức, trong đó có thể kể đến:

• Tiết kiệm chi phí và thời gian: Nếu nộp đơn mà bị từ chối, doanh nghiệp không chỉ mất khoản lệ phí nộp đơn mà còn mất nhiều tháng chờ đợi vô ích.
• Đảm bảo tính pháp lý: Tra cứu giúp xác định trước khả năng được chấp nhận bảo hộ, giảm thiểu rủi ro đơn bị bác bỏ.
• Hỗ trợ xây dựng chiến lược thương hiệu: Khi biết thị trường đã tồn tại những thương hiệu nào, doanh nghiệp có thể điều chỉnh để tạo sự khác biệt, tránh nhầm lẫn và tăng tính cạnh tranh.
• Ngăn ngừa tranh chấp trong tương lai: Nếu thương hiệu bị trùng hoặc gần giống với thương hiệu của doanh nghiệp khác, rất dễ phát sinh khiếu kiện, tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ. Việc tra cứu sớm giúp chủ động phòng ngừa rủi ro này.

Lưu ý quan trọng khi tra cứu đăng ký thương hiệu

Để việc tra cứu đạt hiệu quả cao nhất, doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Không nên chỉ tra cứu tên thương hiệu hoặc chỉ logo, mà cần kết hợp cả hai yếu tố.
• Phân nhóm sản phẩm/dịch vụ theo Bảng phân loại Nice để tra cứu chính xác và tránh bỏ sót.
• Không nên chỉ dừng ở tra cứu sơ bộ, vì độ chính xác thấp. Đối với thương hiệu quan trọng, cần đầu tư tra cứu chuyên sâu để có kết quả tin cậy.
• Trong trường hợp phát hiện thương hiệu có nguy cơ trùng hoặc tương tự, doanh nghiệp nên sáng tạo lại thiết kế, đổi tên hoặc bổ sung yếu tố phân biệt, thay vì cố chấp nộp đơn.

FAQ -  Giải đáp thắc mắc thường gặp về tra cứu thương hiệu

Có bắt buộc phải tra cứu thương hiệu trước khi đăng ký không?

Pháp luật không bắt buộc, nhưng trên thực tế, đây là bước gần như “bắt buộc ngầm” nếu doanh nghiệp muốn tăng tỷ lệ thành công và tránh rủi ro pháp lý.

Thời gian tra cứu thương hiệu mất bao lâu?

• Tra cứu sơ bộ: chỉ mất từ vài phút đến vài giờ.
• Tra cứu chuyên sâu: thường mất từ 3 - 5 ngày làm việc tùy vào độ phức tạp và số lượng nhóm sản phẩm/dịch vụ.

Chi phí tra cứu thương hiệu là bao nhiêu?

• Tra cứu sơ bộ: miễn phí, có thể tự thực hiện.
• Tra cứu chuyên sâu: dao động khoảng 1 - 3 triệu đồng tùy số nhóm và đơn vị thực hiện. Đây là khoản chi phí nhỏ nhưng giúp tiết kiệm rất nhiều so với trường hợp nộp đơn bị từ chối.

Tôi có thể tự tra cứu thương hiệu tại nhà được không?

Có. Doanh nghiệp hoặc cá nhân có thể truy cập IPLib hoặc WIPO để tra cứu sơ bộ. Tuy nhiên, việc phân tích kết quả đòi hỏi kiến thức chuyên môn, vì vậy để có đánh giá chính xác và toàn diện, bạn nên nhờ đơn vị pháp lý chuyên về sở hữu trí tuệ.

Nếu kết quả tra cứu cho thấy thương hiệu bị trùng thì phải làm thế nào?

Trong trường hợp này, doanh nghiệp nên cân nhắc thay đổi tên, điều chỉnh thiết kế logo hoặc đăng ký trong nhóm sản phẩm/dịch vụ khác để tránh xung đột. Đây cũng là cơ hội để sáng tạo thêm yếu tố mới, giúp thương hiệu trở nên độc đáo và dễ nhận diện hơn.

Kết quả tra cứu có đảm bảo chắc chắn được cấp văn bằng bảo hộ không?

Không. Tra cứu chỉ mang tính dự đoán, dù là chuyên sâu vẫn không thể đảm bảo tuyệt đối. Quyết định cuối cùng vẫn thuộc về Cục Sở hữu trí tuệ trong quá trình thẩm định đơn. Tuy nhiên, tra cứu sẽ giúp tăng tỷ lệ thành công lên rất nhiều.

Kết luận

Có thể thấy rằng, tra cứu đăng ký thương hiệu là bước đi chiến lược, mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Dù pháp luật không bắt buộc, nhưng việc bỏ qua bước này có thể khiến thương hiệu rơi vào tình huống rủi ro, mất nhiều thời gian, công sức và chi phí. Bằng cách tra cứu trước, doanh nghiệp không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, mà còn có cơ hội hoạch định chiến lược thương hiệu hiệu quả, bền vững và khác biệt trên thị trường.