SÁNG CHẾ

Theo quy định hiện hành, sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên. Có nghĩa là yêu cầu đối với sáng chế/giải pháp hữu ích đều phải là giải pháp kỹ thuật và thoả mãn các điều kiện về tính thống nhất, tính mới và khả năng áp dụng công nghiệp. Tuy nhiên, để được cấp bằng sáng chế, giải pháp kỹ thuật đó phải đáp ứng thêm một yêu cầu về tính sáng tạo.

Các đối tượng sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa sáng chế:

• Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học;
• Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính;
• Cách thức thể hiện thông tin;
• Giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ;
• Giống thực vật, giống động vật;
• Quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh;
• Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật.

• Đối với đơn nộp theo Hiệp ước hợp tác sáng chế (gọi tắt là PCT), thời hạn là 31 tháng kể từ ngày ưu tiên;
• Đối với đơn nộp theo Công ước Paris, thời hạn là 12 tháng kể từ ngày ưu tiên hoặc 6 tháng tính từ ngày sáng chế đó được trưng bày triển lãm;
• Đối với đơn thông thường, người nộp đơn nên nộp càng sớm càng tốt.

Sau khi nộp đơn, đơn phải trải qua hai giai đoạn xét nghiệm:

Xét nghiệm hình thức: Xét nghiệm hình thức thường diễn ra trong 1 tháng kể từ ngày nộp đơn. Khi tài liệu đơn được nộp đầy đủ, Cục SHTT sẽ ra thông báo chấp nhận hình thức và trong thời hạn 2 tháng kể từ ngày chấp nhận hình thức, đơn sáng chế/giải pháp hữu ích sẽ được công bố trên công báo sở hữu công nghiệp.

Xét nghiệm nội dung: Trong thời hạn 42 tháng đối với sáng chế, 36 tháng đối với giải pháp hữu ích tính từ ngày ưu tiên, người nộp đơn cần phải nộp yêu cầu thầm định nội dung. Theo quy định, thời hạn để đơn sáng chế/giải pháp hữu ích được xét nghiệm nội dung là 18 tháng tính từ thời điểm đơn được công bố trên công báo sở hữu công nghiệp. Nếu các tiêu chuẩn bảo hộ đối với kiểu dáng công nghiệp được đáp ứng đầy đủ như tính mới, tính sáng tạo, khả năng áp dụng công nghiệp thì đơn sẽ có thông báo dự định cấp bằng. Bằng độc quyền kiểu dáng sẽ được cấp cho người nộp đơn nếu trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày ra thông báo, người nộp đơn nộp tiền cấp bằng.

Thời hạn bảo hộ đối với sáng chế là 20 năm với giải pháp hữu ích là 10 năm tính từ ngày nộp đơn. Bằng sáng chế/giải pháp hữu ích được pháp luật bảo hộ từ ngày bằng được cấp.

Quyền độc quyền: Bằng sáng chế cung cấp cho bạn quyền độc quyền để ngăn chặn hoặc ngăn cấm người khác khai thác thương mại một sáng chế trong mười đến hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn xin cấp bằng sáng chế.

Lợi tức đầu tư: Bạn đã đầu tư một số tiền và thời gian đáng kể vào việc phát triển các sản phẩm sáng tạo, thông qua quyền độc quyền, bạn có thể thiết lập vị thế của mình trên thị trường với tư cách người nắm công nghệ, giải pháp mới, từ đó thu được lợi tức đầu tư cao hơn.

Cơ hội cấp li-xăng hoặc bán sáng chế: Nếu bạn chọn không tự khai thác sáng chế đã được cấp bằng, bạn có thể bán nó hoặc cấp phép thương mại hóa sáng chế được cấp bằng sáng chế cho một doanh nghiệp khác, từ đó tạo ra nguồn thu nhập cho công ty của bạn.

Tăng sức mạnh đàm phán: Nếu công ty của bạn đang trong quá trình có được quyền sử dụng bằng sáng chế của một doanh nghiệp khác thông qua hợp đồng li-xăng, danh mục bằng sáng chế của bạn sẽ nâng cao khả năng thương lượng của bạn thông qua một thỏa thuận li-xăng chéo, trong đó, nói một cách đơn giản, doanh nghiệp của bạn và bên kia đồng ý cấp phép li-xăng sáng chế tương ứng cho nhau.

Hình ảnh tích cực cho doanh nghiệp của bạn: Các đối tác kinh doanh, nhà đầu tư và cổ đông có thể coi danh mục đầu tư cho sáng chế là minh chứng cho trình độ chuyên môn, tính chuyên môn hóa và năng lực công nghệ của công ty bạn. Điều này có thể hữu ích cho việc gây quỹ, tìm kiếm đối tác kinh doanh và nâng cao giá trị thị trường của công ty bạn.

Cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia là cơ quan có thẩm quyền cấp bằng độc quyền sáng chế, ở Việt Nam là Cục Sở hữu trí tuệ.

Phí đăng ký sáng chế/giải pháp hữu ích nộp cho Cục Sở hữu trí tuệ

- Lệ phí nộp đơn: 150.000VNĐ

- Phí thẩm định hình thức: 180.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

- Phí thẩm định hình thức từ trang thứ 7 bản mô tả trở đi: 8.000VNĐ/01 trang;

- Phí công bố đơn: 120.000VNĐ;

- Phí công bố từ hình thứ 2 trở đi: 60.000VNĐ/hình;

- Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có): 600.000VNĐ/01 đơn ưu tiên;

- Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ quá trình thẩm định: 600.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

- Phí thẩm định nội dung: 720.000VNĐ/01 điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

- Phí thẩm định nội dung từ trang thứ 7 bản mô tả trở đi: 32.000VNĐ/01 trang

Lưu ý: Đơn đăng ký sáng chế/giải pháp hữu ích cần được phân loại sáng chế quốc tế (IPC), trường hợp người nộp đơn không phân loại hoặc phân loại không chính xác thì Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiến hành phân loại và người nộp đơn cần nộp phí phân loại theo quy định (100.000VNĐ/01 phân loại sáng chế quốc tế). Nếu bạn sử dụng dịch vụ của các luật sư và các đơn vị dịch vụ thì sẽ chi trả thêm khoản phí dịch vụ cho các đơn vị này.

Hiệu lực của văn bằng bảo hộ sáng chế:

- Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn.

- Bằng độc quyền giải pháp hữu ích có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn.

Tuy nhiên, văn bằng sáng chế phải được làm thủ tục và đóng phí duy trì hàng năm.

Chủ sở hữu bằng độc quyền sáng chế có những quyền sau:

- Sử dụng, cho phép người khác sử dụng sáng chế;

- Ngăn cấm người khác sử dụng sáng chế;

- Định đoạt đối với sáng chế đã được cấp bằng của mình.